Arystoteles to najwybitniejszy, obok Platona, myśliciel i filozof. Urodził się w 384 r. p.n.e. w Stagirze na Półwyspie Chalcydyckim, stąd bywał też nazywany Stagirytą. Zmarł w 322 r. p.n.e. w Chalkis na Eubei, w posiadłości odziedziczonej po matce, Fajstydzie. Syn Nikomacha, lekarza na dworze króla Macedonii Amyntasa, ojca Filipa.
Po wczesnej śmierci ojca wychowywał się pod opieką męża swej siostry, Proksenosa z Atarneus w Myzji. W 367 r. p.n.e. przybył na studia do Aten i wstąpił do Akademii Platońskiej, w której spędził 20 lat. W związku z pobytem Platona na Sycylii, Arystoteles kształcił się kierującego wówczas Akademią Eudoksosa z Knidos. Jemu głównie Arystoteles zawdzięczał rozbudzenie szerokich zainteresowań naukowych. W tym też zapewne okresie odbył studia retoryczne, być może u Isokratesa. Najwięcej jednak zawdzięczał Platonowi, który po powrocie z Sycylii rozpoczął pracę nad swymi filozoficznymi dialogami. Ich problematyka teoriopoznawcza i ontologiczna musiała być żywo dyskutowana przez członków Akademii. Wiedzę zdobywaną z wykładów i dyskusji uzupełniał, jako jeden z pierwszych, lekturą i dlatego w Akademii miał być nazywany ,,czytelnikiem'' albo ,,rozumem''. Po kilku latach pobytu w Akademii (ok. 360 r. p.n.e) napisał swój pierwszy dialog (zaginiony) pt. Gryllos, w którym krytykował retorykę sofistyczną, prowokując polemikę ze szkołą Isokratesa. W latach 360-355 wykładał w Akademii retorykę, i wtedy też powstała Retoryka. W latach 357-347 napisał znane z wielu fragmentów dzieła: Eudemos, czyli o duszy, O ideach, zaginione dialogi O dobru, O sprawiedliwości, O bogactwie, O modlitwie, O szlachetności, O podobaniu się, w których znalazły wyraz wszystkie najważniejsze problemy ówczesnej kultury. W Akademii też miał powstać zrąb jego dzieł logicznych i znane szeroko w starożytności dialogi: Protreptyk i O filozofii, w których wyłożył podstawy swej nauki w zakresie historii filozofii, ontologii, filozofii przyrody, kosmologii i teologii. Platońskie pytania o zasady bytu, o początek i sposób istnienia świata, o nieśmiertelność duszy i o charakter ludzkiego poznania stały się dla Arystotelesa inspiracją do rozwinięcia nauk logicznych, przyrodniczych, a także etyki, polityki, retoryki i metafizyki.
W 348 lub 347 r. p.n.e. opuścił Ateny i udał się na dwór lennika perskiego Hermiasza do Atarneus w Myzji. Motywy opuszczenia Akademii i wyjazdu do Małej Azji nie są znane. Na dworze Hermiasza przebywali już wcześniej dwaj inni uczniowie Platona - Erastos i Koryskos, do których teraz dołączył. Przyjaźń i dyskusje z przebywającymi tam filozofami miały wpływ na zmianę formy rządów Hermiasza i dobrowolne przejście pod jego zarząd przyległych terenów Azji Mniejszej. Wdzięczny Hermiasz miał za to ,,oddać w posiadanie'' miasto Assos. Mało prawdopodobne, by w Assos filozofowie prowadzili szkołę na wzór Akademii. Uczestniczyli natomiast - pośrednio - w zarządzaniu państwem i prowadzili własne badania. Świadectwem przeprowadzanych tu przez Arystotelesa badań nad miejscową fauną są opisane w Historii zwierząt różne gatunki zwierząt. Po trzech latach pobytu u Hermiasza, na przełomie 345 - 344 wyjechał na Lesbos, gdzie razem z Teofrastem prowadził obserwacje i badania miejscowej fauny i flory. Rezultatem tych badań są zachowane dzieła: Historia zwierząt - Arystotelesa i Historia roślin - Teofrasta. W 343 r. p.n.e. Aystoteles zostaje powołany przez Filipa na nauczyciela jego trzynastoletniego syna Aleksandra. Funkcję tę pełnił przez trzy lata wprowadzając królewicza w świat wielkiej literatury greckiej, kształcąc go w retoryce, filozofii, polityce i przygotowując do sztuki rządzenia. Plutarch uważał ten okres życia Arystotelesa za inspirację do napisania dialogów: Aleksander, czyli o koloniach, O rządach królewskich, O poetach.
W Pelli zastała go wiadomość o uwięzieniu i zamordowaniu przez Persów (w 341 r. p.n.e.) Hermiasza. Na dworze Filipa znalazła wówczas schronienie rodzina Hermiasza. Prawdopodobnie wtedy dopiero Arystoteles zaopiekował się jego siostrzenicą Pythias, którą następnie poślubił. Wtedy opracował również, wraz z Kallistenesem, historię igrzysk pytyjskich i listę ich zwycięzców. Rozpoczął też kolekcjonowanie i opracowywanie ustrojów 158 państw, z których zachował się tylko Ustrój polityczny Aten. Na te burzliwe w historii Grecji lata przypadło zaangażowanie Arystotelesa w pokojowe misje polityczne. Jego zasługi dla Aten miały być uhonorowane przez Ateńczyków dziękczynnym dekretem, wyrytym na wzniesionej na Akropolu kolumnie.
Po zawarciu przez Ateńczyków przymierza z Aleksandrem jesienią 335 r. p.n.e. Arystoteles mógł bez przeszkód powrócić do Aten. Ponieważ Akademią od kilku lat (od 339) kierował Ksenokrates, którego poglądów filozoficznych Arystoteles nie podzielał, z góry był przygotowany na otwarcie i prowadzenie własnej szkoły, a dysponował ku temu odpowiednimi środkami. Likejon (Liceum), w którym rozpoczął samodzielne nauczanie, był obszernym okręgiem kultowym ze świątynią Apollona Likejskiego (,,chroniącego od wilków'') i gimnazjonem, tj. zespołem budowli z dziedzińcami, zamkniętymi portykami, z terenami gier i zabaw, ocienionymi alejami drzew. Do świątyni prowadziła kryta kolumnada, nazywana ,,miejscem spaceru'', która dała nazwę szkole Arystotelesa Likejon był od dawna ulubionym miejscem publicznych spotkań filozofów, sofistów i retorów z młodzieżą ateńską. Szkoła była zorganizowana na wzór Akademii, jako bractwo kultowe ku czci muz. W większym jednak stopniu niż Akademia była placówką badawczą. Zachowane traktaty są najlepszym dowodem, że Arystoteles podjął tu na nowo, prowadzone przezeń w Akademii, wykłady z logiki, fizyki, metafizyki, etyki, retoryki, wzbogacając je i uzupełniając nowymi przemyśleniami. Zakres wykładów poszerzył o nowe przedmioty, m.in. o poetykę, przede wszystkim zaś o przedmioty z zakresu biologii, zoologii, psychologii, których podstawę stanowiły badania prowadzone w Assos i Mitylenie, opracowane obecnie w takich traktatach jak O duszy, O częściach zwierząt, O rodzeniu się zwierząt, O poruszaniu się zwierząt czy w zbiorze tzw. małych pism przyrodniczych (Parva naturalia). Ten szczęśliwy okres w życiu Arystotelesa, wypełniony głównie wykładami, pracą badawczą i redakcyjną trwał niewiele ponad 12 lat, dopóki potęga macedońska gwarantowała w Atenach stabilizację polityczną. Skoro tylko dotarła do Aten wiadomość o śmierci Aleksandra (w 323 r. p.n.e.), ożyły antymacedońskie nastroje. Arystotelesa oskarżono o bezbożność. Aby uniknąć procesu, przekazawszy kierownictwo szkoły Teofrastowi, wyjechał razem z rodziną do Chalcydy na Eubei, gdzie dziedziczył po matce posiadłość i dom. W niespełna rok od przybycia na Eubeję, jesienią 322 r. p.n.e., odsunięty od swych obowiązków i przyjaciół zapadł na chorobę żołądka i zmarł, pozostawiając testament, który pozwala poznać go jako pełnego oddania i życzliwości ojca i pana domu.